Anjiyo Stent

Anjiyo stent, anjiyo yapılarak tespit edilen damarlardaki darlık ya da tıkanıklık anjiyoplasti uygulamasıyla açılmaya uygun olursa, kalp damarı girişine yerleştirilmiş kataterin içinden kılavuz tel ilerletilerek damar içinde bulunan darlıktan geçilir. Damar yapısının özelliklerine göre doktorun aldığı kararla, damardaki darlığa balonla müdahale edilir ve stent uygulaması ya da balon yapılmadan direkt olarak stent uygulaması yapılabilir.

Stent uygulaması nedir, neden kullanılır?

Stent balonla açılan damarın ya da direkt olarak tıkalı damarın daralma olasılığını azaltma amacıyla damar duvarına takılan, çok ince metalik tellerle örülü silindirik bir kafestir. İhtiyaçlara göre farklı boyutlarda olan stent, genellikle 2-4 mm çapında, 10-30 mm uzunluğunda olur. Kullanılmadan önce 1-2 mm genişliğindeki sönük bir balonun üstünde büzülmüş haldedir. Balon ise çok ince ve uzun bir tüpe bağlı şekildedir. Anjiyo sırasında olduğu gibi, kasık atardamarından ince tüple ilerletilir. Bunun takibi monitörden yapılır. Sönük haldeki balon ve stent damarda darlık olan yere yerleştirilir. Monitörden daralmanın yeri tam olarak belirlendiğinde, tüpün diğer ucunda bulunan enjektörden basınçlı hava verilerek balon şişirilir. Basınçla birlikte damarda darlığın olduğu yerde balon şişer. Bu şekilde darlık ezilir ve genişler. Damarın bu bölgesi de normal çapına ulaşır. Balon şişerken üzerindeki büzgülü tel örgü kafes halindeki stent açılır, damar duvarına saplanarak buraya gömülür. Balon ise birkaç saniyede söndürülerek, içeriden çıkarılır. Balonla darlık açılarak, şişirilme sırasında stent damar duvarını destekleyecek halde yerleştirilir.

Stentler damar daralmasına nasıl etki eder, yeniden damar daralması olur mu?

Stent uygulamasında damarın açılması balon sayesinde darlığa neden olan kitlenin basınçla ezilmesi, sıkıştırılması ve parçalanması şeklinde gerçekleşir. Bu sayede darlık giderilir ve kan akımı yeniden sağlanmış olur. Damardaki darlık giderildiğinde, vücut bunu travma olarak algılayarak bunu gidermek için başka bir süreç başlatır. Vücut mekanizması burayı onarmaya başlar. Bazen birkaç haftada ya da ayda damarın yeniden daralması söz konusu olabilir. Stentler damar duvarına baskı yaparak, bu bölgenin yeniden daralmasını, büzülmesini engellenmeye çalışır. Bunda genellikle başarılı olurlar.

İlaçsız normal stentler damarın yeniden daralmasında kısmen başarılıdır. Hastaların % 20-30 kadarında 6 ay içinde yeniden daralma görülebilir. Bu olasılığın azaltılması için, ilaç kaplı olan stentler üretilmiştir. Bu ilaçlar kanser tedavisinde hücre çoğalmasını önleyen ilaçlardır. Bölgede ilaçların salınımı gerçekleştirilerek, hücrelerin çoğalmasını ve damarın yeniden tıkanmasını önlemeye çalışırlar. Bu ilaç salınımı sürekli şekilde olmaz. Tekrar daralma sürecinin en fazla olduğu dönemde olması yeterli olur. İlaçlı stentlerde damar daralması oranı % 3-5 kadardır.

Damarın yeniden daralmasını önlemek için ilaçlı stentler daha iyi midir?

İlaçlı stentlerin kullanılması her zaman olumlu neticeler vermez. Bazı durumlarda hastaya ilaçlı stent takılması uygun olmayabilir. İlaç kaplı stendlerin bazı dezavantajları da vardır. İlaç kaplı olanlar uzun dönemde damar daralmasının olması açısından, normal stentlerden daha üstündür. Ancak kan sulandırıcı ilaçların ihmal edilmesi halinde damarda ani tıkanma riskine neden olmaktadır. Bu nedenle hastaların ilaçların çok düzgün kullanması gerekir. İlaç kaplı stent uygulaması yapılmış hastalar uzun süre bazı ilaçları düzenli kullanmak zorundadır. Bu süre 2-3 yıla kadar uzayabilir. Bunlar ihmal edilirse damarda pıhtı oluşumu ve ani tıkanma sorunu oluşabilir. Normal stentlerde bu ilaçların birkaç ay kullanılması yeterli olur. Bazı hastalarda kanama riski olursa, ilaçlı stent uygulaması riskli olabilir. Ayrıca sigorta kapsamında normal stentler ücretsiz takılırken, yüksek maliyetli olan ilaç kaplı olanlar belirli şartlar altında kabul edilir. Normal stentler uygunsuz değildir, sadece bazı koşullarda ilaçlı stent uygulamak daha faydalıdır. Son yıllarda vücutta kendiliğinden eriyebilen stentlerin kullanılmaya başlanması da yaygındır. Bunlar kendiliğinden 2 yıl içinde erirler. Bu stentler diğerlerine göre daha avantajlıdır.

• Uzm. Selen Karadeniz - 01.05.2021 06:42:41